Mielli i bardhë; Një vrasës i heshtur në ushqimin tuaj

Buka është diçka si një argëtim kulturor ku shumica prej nesh jemi rritur duke e ngrënë atë, dhe ajo është një shenjë dalluese e pjatës së vaktit që nga kohërat më të lashta.

Por fatkeqësisht, një bukë tipike e bërë me miell gruri sot nuk është e njëjtë me dikur. Në kohët e kaluara, buka përfaqësonte një nga format më themelore të të ushqyerit të plotë, e disponueshme dhe e përballueshme praktikisht për këdo. Nga ana tjetër, buka e sotme tregtare është reduktuar në pak më shumë sesa një ushqim junk, një copë gëzof kalorish të shijshme (por bosh) dhe karbohidrate që shumë njerëz tani i shmangin për arsye shëndetësore.

Pra, çfarë ndryshoi?

Rafinimi i kokrrave shkatërron përmbajtjen e tyre ushqyese. Mielli i grurit që përdoret për të bërë shumicën e produkteve të bukës në supermarketin tuaj lokal është përpunuar dhe rafinuar shumë, që do të thotë se i janë hequr kryesisht ose tërësisht përmbatjet ushqyese. Pastaj, për të krijuar iluzionin se ky miell është ende disi i shëndetshëm pas gjithë asaj që ka kaluar, prodhuesit e “pasurojnë” dhe / ose “fortifikojnë” atë me vitamina dhe minerale sintetike që nuk bëjnë asgjë për trupin për sa i përket ushqyerjes.

Një studim zbuloi se vetëm procesi i bluarjes denatyron ose shkatërron gati gjysmën e lëndëve ushqyese që gjenden natyrshëm në  kokrra të grurit të plotë brenda 24 orëve të para pas nxjerrjes. Pas 72 orësh (tre ditë), pothuajse të gjithë lëndët ushqyese humbasin, duke përfshirë pjesën më të madhe të vitaminave B, vitaminës E dhe fibrave që janë të pranishme në krundet dhe embrionet e bërthamave të grurit.

Por gati çdo gjë e dobishme në grurin e plotë ka humbur, jo vetëm si rezultat i procesit të bluarjes, i cili ekspozon lëndët ushqyese në grurë në stresin oksidativ të dëmshëm në mënyrë të pakthyeshme, por edhe procesin e rafinimit dhe zbardhimit i cili përfundon punën. E gjithë kjo bluarje, rafinim dhe zbardhje e kthen atë që përndryshe do të ishte kokrra ushqyese gruri në pak më shumë se niseshteja e grurit të zbrazët, një formë e sheqerit të thjeshtë që trupi përfundon ta ruajë si yndyrë. Kjo është arsyeja përse gruri në përgjithësi është bërë diçka e keqe ushqimore në epokën moderne.

Duke folur në mënyrë përbërëse, mielli i grurit shumë i përpunuar, nuk përmban pothuajse asgjë nga lëndët ushqyese të grurit. Përmban pothuajse asnjë nga 22 vitaminat dhe mineralet të pranishme natyrshëm në grurin e plotë.

“Pasurimi” i miellit të grurit të fortifikuar është toksik për trupin

“Pasurimi” artificial i këtij mielli me lëndët ushqyese që u humbën gjatë përpunimit e bën gjithçka më mirë, apo jo? Jo tamam. Të ashtuquajturat “vitamina” të shtuara përsëri në miellin e rafinuar për ta bërë atë të duket i ngrënshëm janë mashtrues sintetikë, që trupi as nuk mund t’i përdorë. “Hekuri i zvogëluar”, për shembull, nuk është as i bio-disponueshëm sepse është në formë metalike, të cilën trupi nuk di si ta metabolizojë.

E njëjta gjë është e vërtetë për acidin folik, një formë sintetike e folateve natyrore (vitamina B-9) që trupi e ka edhe më të vështirë metabolizimin. Acidi folik nuk i nënshtrohet të njëjtit cikël metabolik si folati, i cili metabolizohet në formë të përdorshme nga mukoza që rreshton zorrën e hollë. Në vend të kësaj, acidi folik shkon drejt e në mëlçi, ku përpunohet në mënyrë joefikase saqë shumica e tij përfundon duke hyrë në qarkullimin e gjakut pa u metabolizuar, duke shkaktuar rritjen e neoplazive që shkaktojnë kancer.

Pra, ajo që kemi me miellin e rafinuar, të pasuruar, është në thelb një formë e maskuar e sheqerit të thjeshtë të lidhur me vitamina dhe minerale sintetike që, për të gjitha qëllimet, është plotësisht toksike për trupin.

Duke parë sesi mbipesha, sëmundjet e zemrës dhe shumë kushte të tjera shëndetësore kronike filluan të ngriheshin në qiell pasi mielli i rafinuar hyri në rrjedhën kryesore, është logjike që kjo shtesë ushqimore e zakonshme të jetë një nga kontribuesit kryesorë të spirales së përhershme të shëndetit publik.

Një studim i madh arriti në përfundimin se marrja aktuale standarde e folatit sintetik (acidit folik), vitaminës A, zinkut dhe natriumit tejkalon nivelin e sipërm të tolerueshëm “në një pjesë të konsiderueshme të fëmijëve të vegjël dhe fëmijëve parashkollorë”, një zbulim që një raport gjithëpërfshirës i përpiluar nga Grupi i Punës Mjedisore (EWG) citon së bashku me një konsorcium të provave të ngjashme për të treguar se vitaminat dhe mineralet sintetike janë të dëmshme për shëndetin.

Alternativa të shëndetëshme

– Mielli i thekrës

Thekra (lat. Secale cereale) është specifike për atë që mund të përdoret pa kurrfarë përpunimi, duke pasur parasysh që nuk ka shtresë mbrojtëse të brendshme.

Përveç që është e mirë për tretje, rekomandohet për ushqim të personave të sëmurë nga diabeti për shkak të përqindjes së vogël të qullit.

Përveç që përmirëson shijen, mielli i thekrës shton vlerën ushqyese të produktit ushqimor dhe ndikon në ruajtjen më gjatë të freskisë së produktit.

Mielli i thekrës përmban përqindje më të vogël të glutenit, gjë që në njëfarë mënyre e bën më fortë dhe që me rastin e përgatitjes i shtohet edhe përqindje e caktuar e miellit të bardhë të grurit.

– Buka e zezë

Në buken e zezë, kokrra e grurit sintetizon dhe ruan brenda vitaminën E dhe kompleksin me vitamina B. Vitaminat e grupit B në intereaksin me enzime të ndryshme, marrin pjesë në shumë reaksione që zhvillohen në qeliza si: metabolizmi i makrosubstancave ushqyese, sinteza e neurotransmetorve, prodhimin e energjisë etj.

Për dallim nga mielli i bardhë, mielli i zi përfitohet gjatë bluarjes së grurit për të bërë bukën, ku nuk largohen një pjesë e madhe e komponentëve të kokrrës së grurit apo të ndonjë drithi tjetër dhe së bashku me to edhe sasia e madhe e vitaminave. Në bukën e zezë, këto vitamina dhe substanca të tjera ushqyese ruhen pothuajse komplet.