Riniti; Llojet, Simptomat, Shkaqet, Kura Bimore

 

Nëse keni rinit, brenda hundës tuaj do të ketë përflakje, duke shkaktuar simptoma të tilla si grumbullim mukusi në zgavrat e hundës dhe hundë të bllokuara apo të lëngshme.

Ju gjithashtu mund të ndjeni presion apo dhimbje në hundë. Rinititi shpesh shkaktohet nga një reaksion alergjik ndaj substancave të tilla si poleni. Kjo është e njohur si rinitit alergjik.

Rinititi jo-alergjik ndodh kur veshja e brendshme e hundës fryhet dhe përflaket për shkak të shkaqeve të tjera përveç alergjive.

Llojet dhe Simptomat e Rinitit

Ka lloje të ndryshme të rinitit jo-alergjik, duke përfshirë:

– Riniti viral ose infektiv – shkaktuar nga një infeksion, i tillë si i ftohti i zakonshëm.

– Riniti vasomotor – ku enët e gjakut në hundë janë të mbi-ndjeshme; shkaqe të caktuara mjedisore, të tilla si moti i ftohtë apo tymi, mund të shkaktojë zgjerim të tyre, duke shkaktuar bllokime.

– Riniti atropik – ku membranat brenda hundës hollohen dhe ngurtësohen, duke shkaktuar zgjerim dhe tharje të pasazheve të hundës; dështim të-nuhatjes dhe kore të formuara brenda hundës; Rinititi atropik nganjëherë mund të ndodhë si një komplikacion i kirurgjisë së hundës ose si rezultat i infeksionit.

– Riniti medicamentosa – i shkaktuara nga përdorimi i tepruar i barnave për zbrazjen e hundëve, të cilat nuk duhet të përdoren për më shumë se disa ditë.

– Riniti alergjik shpesh shkakton simptoma të ngjashme me ato të ftohjes, të tilla si teshtitje, kruarje dhe hundë të bllokuar apo të lëngshme.

Simptomat zakonisht fillojnë shpejt pas ekspozimit ndaj një alergjeni.

Disa njerëz përjetojnë rinit alergjik për disa muaj në stinë të caktuara të vitit, sepse alergjenët ndaj të cilëve ata janë të ndjeshëm, të tilla si poleni i pemëve apo i barit, prodhohen vetëm në kohë të caktuara të vitit. Njerëz të tjerë e përjetojnë kushtin gjatë gjithë vitit për shkak se ata janë të ndjeshëm ndaj alergeneve jo-sezonale, të tilla si qimet e kafshëve.

Shumica e njerëzve me rinit alergjik kanë simptoma të lehta që mund të trajtohen lehtë dhe në mënyrë efektive. Megjithatë, për disa, simptomat mund të jenë të rënda dhe të vazhdueshme, duke shkaktuar probleme me gjumin dhe ndërhyrje me jetën e përditshme.

Shkaqet

— Riniti alergjik shkaktohet nga një reaksion alergjik ndaj një alergjeni, të tilla si poleni, pluhuri dhe kafshë të caktuara. Kjo mund të rezultojë për shkak të një sistemi imunitar të ndjeshëm.

Në rastet e rinitit alergjik, sistemi imunitar reagon ndaj një alergjeni sikur të ishte i dëmshëm. Sistemi imunitar është mbrojtja natyrore e trupit kundër infeksionit dhe sëmundjeve.

Në qoftë se sistemi juaj imunitar është i ndjeshëm, ai do të reagojë ndaj alergeneve duke prodhuar antitrupa për t’i luftuar ato. Antitrupat janë proteina të veçanta në gjak që janë prodhuar zakonisht për të luftuar viruset dhe infeksionet.

Reaksionet alergjike nuk ndodhin për herë të parë që ju bini në kontakt me një alergjen. Sistemi imunitar ka për ta njohur dhe ‘mësuar përmendësh’ atë para se të prodhojë antitrupa për ta luftuar atë. Ky proces është i njohur si sensibilizimin.

Pasi ju të zhvilloni ndjeshmërinë ndaj një alergjeni, sa herë që ai vjen në kontakt me brendësinë e hundës dhe fytit, do të zbulohet nga antitrupat e quajtur imunoglobulina E (IgE).

Këto i bëjnë qelizat që të lirojnë një numër të kimikateve (duke përfshirë histamine), të cilat shkaktojnë simptomat e rinitit alergjik, të tilla si:

– Ënjtje të membranes së mukusit (shtresa e brendshme e hundës) – e cila bllokon rrugët e ajrit dhe shkakton grumbullim të mukozës.

– Prodhim i tepërt i mukozës – e cila ndodh si rezultat i ënjtjes dhe shkakton teshtitje dhe hundë të lëngshme.

Ka një numër të alergeneve të zakonshme të cilat mund të shkaktojnë rinit alergjik. Alergenet e më të zakonshme të ajrit që shkaktojnë rinit përshkruhen më poshtë:

– Merimangat e pluhurit të shtëpisë

Merimangat e pluhurit të shtëpisë janë insekte të vogla që ushqehen me shtresat e vdekura të lëkurës së njeriut. Ato mund të gjenden në dyshekë, qilima, mobilje, jastëkë dhe shtretër.

Rinititi nuk shkaktohet nga vetë marimangat e pluhurit, por nga një kimikat që gjendet në jashtëqitjet e tyre. Marimangat e pluhurit janë të pranishëm gjatë gjithë vitit, edhe pse numri i tyre arrin kulmin gjatë dimrit.

– Poleni i pemëve dhe i barit

Grimcat e vogla të polenit të prodhuara nga pemët dhe kullosat nganjëherë mund të shkaktojë rinit alergjik.

Shumica e pemëve e prodhojnë polenin nga fillimi deri në mesin e pranverës. Kullosat polenizojnë në fund të pranverës dhe në fillim të verës.

– Kafshët

Shumë njerëz janë alergjik ndaj kafshëve, të tilla si macet dhe qentë.

Nuk është leshi i kafshëve që shkakton reaksion alergjik, por më saktësisht këtë e shkakton lëkura e vdekur e kafshëve, urina dhe pështyma e tyre.

Qentë dhe macet janë fajtorët më të zakonshëm, edhe pse disa njerëz janë të prekur nga alergjitë ndaj kuajve, bagëtive, lepujve dhe brejtësve.

– Alergenet e lidhura me punën

Disa njerëz janë të prekur nga alergenet që gjenden në mjedisin e tyre të punës, të tilla si pluhuri i drurit, pluhuri i miellit ose qumështi.

Grupet e rrezikut

Nuk është kuptuar plotësisht pse disa njerëz bëhen të ndjeshëm ndaj alergeneve. Megjithatë, disa njerëz kanë më shumë gjasa për të zhvilluar një alergji për shkak se ajo shkon në familjen e tyre.

Njerëzit të cilët janë atopik kanë më shumë gjasa për të zhvilluar alergji për shkak se ata prodhojnë më shumë antitrupa IgE sesa njerëzit e tjerë.

Faktorët e mjedisit gjithashtu duket se luajnë një rol. Studimet kanë treguar se disa gjëra mund të rrisin mundësinë e një fëmije të zhvillojë alergji. Këto përfshijnë:

– Rritja në një shtëpi ku njerëzit pijnë duhan.

– Ekspozimi ndaj marimangave të pluhurit.

– Ekspozimi ndaj kafshëve shtëpiake.

– Përdorimi i antibiotikëve.

— Rinititi jo-alergjik ndodh kur astari i brendshëm i hundës bëhet i fryrë dhe i përflakur, zakonisht për shkak të fryrjes së enëve të gjakut dhe akumulimit të lëngjeve në indet e hundës.

Enët e gjakut brenda hundës ndihmojnë për të kontrolluar rrjedhën e mukusit duke u zgjeruar dhe ngushtuar. Ënjtja e astarit të brendshëm të hundës shkakton mbingarkim dhe stimulon gjëndrat mukoze në hundë, duke rezultuar në simptomat tipike të bllokimit të hundës, rrufës (një ndërtim i lëngjeve në zgavrat e hundës) dhe kullimit të hundëve.

Ka disa shkaqe të mundshme të rinitit jo-alergjik, duke përfshirë:

– Riniti Viral; Në rastet e rinitit viral, një virus sulmon astarin e brendshëm të hundës dhe fytit, duke rezultuar në përflakje dhe duke shkaktuar prodhim të mukusit.

– Riniti vasomotor; Për arsye që janë të panjohura, njerëzit me rinit vasomotor i kanë enët e gjakut të hundëve shumë të ndjeshme. Shkaktarët mjedisor mund të bëjnë që enët e gjakut të zgjerohen, gjë që shpie në dyndje dhe në grumbullim të mukusit. Shkakarët e zakonshëm përfshijnë:

– Irrituesit kimik, të tilla si tymi, parfumi ose tymi i bojës.

– Ndryshimet e motit, të tilla si rënia e temperatures.

– Alkooli.

– Erëzat e shqimit.

– Stresi.

– Riniti atropik; Brenda hundës gjenden tre kreshta të eshtrave të mbuluara nga një shtresë e indeve. Këto shtresa të indeve quhen turbinate. Riniti atropik mund të ndodhë në qoftë se turbinatet dëmtohen.

Turbinatet mund të dëmtohen nga infeksioni. Bakteri që është zakonisht përgjegjës për rinitin atropik, i njohur si Klebsiella ozenae, është gjetur kryesisht në Indi, Kinë dhe Egjipt.

Turbinatet luajnë një rol të rëndësishëm në funksionimin e hundës tuaj duke:

– mbajtur lagështi brenda hundës tuaj

– mbrojtur trupit nga infektimi me baktere

– rregulluar presionin e ajrit të oksigjenit që ju merrni gjatë frymëmarrjes

– mbajtur mbaresa nervore të rëndësishme që përdoren për të transmetuar informacione, të tilla si aromat, në trurin tuaj.

Nëse një sasi e caktuar e turbinateve dëmtohen ose hiqen, indet e mbetura do të bëhen të thata, të irrituara dhe të prirura për infeksion.

Nëse keni rinitit atropik, ju mund të përjetoni gulçim, sepse turbinatet nuk janë më në gjendje për të rregulluar në mënyrë efektive presionin e ajrit dhe mushkëritë tuaja duhet të punojnë më shumë për të marrë ajër. Shumë njerëz gjithashtu humbin sensin e tyre të nuhatjes (mungesë e nuhatjes).

Shuma e turbinateve që mund të kenë humbur para zhvillimit të rinitit atropik, ndryshojnë nga personi në person. Disa njerëz humbasin një sasi të madhe të turbinateve dhe megjithatë nuk e zhvillojnë kushtin, ndërsa të tjerë e zhvillojnë kushtin pas humbjes së një numri të vogël të turbinateve.

– Riniti medicamentosa; shkaktohet nga përdorimi i tepruar i sprajeve për zbrazjen e hundëve. Ai gjithashtu mund të ndodhë si një komplikacion i keqpërdorimit të kokainës.

Zbrazësit e hundëve punojnë duke zvogëluar ënjtjen e enëve të gjakut në hundën tuaj. Megjithatë, në qoftë se ato përdoren për më shumë se pesë deri në shtatë ditë, ato mund të shkaktojnë shtresën e brendshme të hundës të rritet përsëri, edhe pasi të kalojë i ftohti ose alergjia që e ka shkaktuar fillimisht problemin.

Zhbalancimi hormonal

Riniti jo-alergjik mund të shkaktohet gjithashtu nga ndryshimet hormonale për shkak të shtatzënisë, pubertetit ose nga marrja e terapive për zëvendësimin e hormoneve (HRT) apo pilulën kontraceptive.

Gjëndra tiroide nën-aktive (hipotiroidizmi) është një tjetër shkak i mundshëm.

Mendohet se hormonet luajnë një rol në zgjerimin e enëve të gjakut të hundëve që mund të çojnë në rinit.

TRAJTIMI NATYRAL I RINITIT

• Ushqimi

Konsumoni një dietë të pasur me vitaminë C dhe vitaminë B.

Është e rëndësishme që të mos shtoni toksicitetit të mëtejshëm në sistemin tuaj kështu që përpiquni të përmbaheni për sa më poshtë:

– Mos konsumoni asnjë ëmbëltues artificial.

– Mos pini pije të gazuara.

– Shmangni të gjitha ushqimet e shpejta.

– Shmangni të gjitha ushqimet e konservuara.

– Eliminimi produktet e qumështit konvencional.

– Shmangni mishin konvencional dhe të përpunuar.

• Provoni mënyrat natyrale shtëpiake të mëposhtme

1. Një fetë xhenxhefil, piper dhe kardamon, mund të bëhen një infuzion me ujë të zier dhe të pihen si çaj.
2. Përzieni 1 lugë mjaltë me gjysmë luge lëng limoni dhe e hani herët në mëngjes për disa javë rresht.
3. Merrni dy lugë uthull molle dhe 1 lugë mjaltë në një gotë me ujë të zier të ftohur, dhe pijeni herët në mëngjes.
4. Derdhni dy deri në tre pika vaj kokosi në vrimat e hundës në kohën e gjumit.
5. Provoni çak të bërë nga kamfor, karafil dhe borzilok.

• Aromaterapia

Vajrat esenciale të mëposhtme janë veçanërisht të dobishme për rinitin alergjik:

– Vaj kamomilit gjerman (Matricaria recutita), i lartë në okside dhe është shumë anti-inflamator dhe konsiderohet si një relaxant.

– Vaj Lavender (Lavandula angustifolia), i lartë në esters dhe alkoolet dhe një analgjezik i shkëlqyer, relaxant, dhe anti-inflamator.

– Vaj kamomili Roman (Nobile Chamaemelum), kamomili romak është më i ëmbël dhe më i butë se homologu i tij gjerman, një relaxant shkëlqyer, antispasmodic dhe një anti-inflamator.

Ju mund t’i përhapni vajrat në ajrin e dhomës ose t’i thithni direkt ato. Ato mund të aplikohen gjithashtu direkt në lëkurë – të përdoren të paholluar nën hundë, ose të hollohen dhe të masazhohen mbi një zonë më të madhe të trupit. Provoni të vendosni një nga vajrat direkt nën hundën tuaj, ose të fërkoni me të pjesën e sipërme të gjoksit.

Përdorni 4 pika vaj esencial për 25ml vaj vegjetal.

• Bimët mjekësore

– Hithra (Urtica dioica), është një ilaç popullor për alergji që mbështet funksionin natyror të traktit respirator. Është e dobishme për shkarkimet e përlotur të hundës dhe kruarjet që zakonisht ndodhin me rinitin alergjik. Hithra është veçanërisht e dobishme për rinitin alergjik sezonal. Hithra mund të merret si një çaj, ekstrakt i lëngshëm ose kapsulë.

– Rrikë (Armoracia rusticana) është përdorur kryesisht për të pastruar sinuset e mbushura dhe mukozën e trashë. Pastrimi i sinuseve zvogëlon shanset e zhvillimit të infeksioneve sinusit. Rrika nuk duhet të përdoret për periudha të gjata kohore.

– Aguliçe e mbrëmjes ka kohë që përdoret për trajtimin e rinitit alergjik. Përbërësi aktiv i saj është acidi gama-linolenic, një acid yndyror esencial që është efektiv në trajtimin e simptomave që lidhen me alergjitë.

– Ekstrakti i farave të rrushit: është i njohur edhe si një anti-histamine natyrore. Pengon lirimin e histaminës në trup. Për ata që vuajnë nga alergjia, ekstrakti i farave të rrushit siguron lehtësim nga reaksionet alergjike të ndryshme, duke përfshirë rinitin.

– Larja e hundës: Një larje nazale apo ujitje mund të jetë veçanërisht e dobishme në zvogëlimin e sasisë së mukusit në pasazhet e hundës. Ujë me kripë përdoret për të larë hundët.