Kalciumi

Kalciumi është element kimik, që në sistemin periodik e gjejmë me simbolin Ca. Emri “Kalcium” rrjedh nga fjala latine (calx-gëlqere). Kalciumi i pastër u zbulua në vitin 1808 nga H.Dejvi. Ai e përfitoi atë me elektrolizën e klorurit të kalciumit të shkrirë (CaCl2). Kalciumi eshte element kimik që gjendet ne grupin e dytë dhe në perioden e katërt të sistemit preiodik me simbol Ca,dhe numër atomik 20.

Kalciumi në natyreë nuk gjendet në formë të lirë por në formë komponimeve si: karbonat kalciumi (CaCO3), sulfat kalciumi (CaSO4), si gjips (CaSO4*H2O). Ai hyn në përbërjen e qenieve të gjalla në formë fosfati të kalciumit.

Kalciumi është element shumë i rëndësishëm për shëndetin e njeriut dhe mungesa e tij shkakton sëmundjen e kockave (rakitis). Teprica e tij shkakton formimin e gurëve në veshka. Kalciumi është minerali më i pasur në trup. Pothuajse 99 % e kalciumit të trupit është ruajtur në strukturën e eshtrave dhe të dhëmbëve. E vërteta është se, shumë prej nesh nuk konsumojnë ushqime të mjaftueshme të pasura me kalcium, kështu që trupi merr hua kalcium nga kockat aq sa i nevojitet, gjë që çon në rimodelimin e kockave çdo 10 vjet.

Kockat dhe dhëmbët përmbajnë mbi 99% të kalciumit në trupin e njeriut. Kalciumi është gjetur edhe në gjak, muskuj dhe inde të tjera.

Dobitë shëndetësore të kalciumit

– Kalciumi është i nevojshëm për shëndetin e kockave dhe dhëmbëve.

– Ndihmon funksionin e nervave.

– Parandalon koagulimin e gjakut.

– Nxit sekrecionin hormonal.

– Forcon dhe relakson muskujt.

– Kalciumi në gjak luan shumë funksione të rëndësishme, duke përfshirë balancimin acid / alkaline dhe pH në trup.

– Studimet kanë treguar se ushqimet që përmbajnë  kalcium zvogëlojnë rrezikun e kancerit të zorrës së trashë dhe atij rektal.

– Ka një lidhje mes marrjes së kalciumit dhe peshës më të ulët trupore.

– Ul presionin e gjakut dhe ruan shëndetin e zemrës

– Ul nivelet e larta të plumbit dhe të fluorit tek fëmijët.

– Ul nivelet  e fosfatit në njerëz me sëmundje të veshkave.

Simptomat e mangësisë së kalciumit përfshijnë

– Mangësia e kalciumit shkakton osteoporozë (kocka të dobëta për shkak të densitetit të ulët).

– Rakit (gjendje e fëmijëve që përfshin zbutjen e kockave).

– Osteomalacia (zbutjen e kockave përfshirë dhimbjet) .

– Sindromi premenstrual (PMS),

– Dhimbje këmbësh në shtatëzani.

– Tension të lartë të gjakut.

– Ngre rrezikun e kancerit të zorrës së trashë

– Prishjen e dhëmbëve

– Tensionin e muskujve

Burimet natyrale të kalciumit përfshijnë

– Leshterikët

– Arrat, bajamet, lajthitë, farat e susamit, dhe fëstëku

– Fasulet

– Fiku

– Brokoli

– Luleradhiqet

– Marule

– Portokalli

– Gruri i plotë

– Spinaqi

– Çikore

– Qumështi

– Bamjet

Mbidoza e kalciumit mund të shkaktojë

– Dhimbje stomaku

–  Fryrje

– Gazra

– Gojë të thatë

– Rrahje zemre të parregullt

– Kapsllëk

– Gurë në veshka

– Rrezik për sulme në zemër

– Shtojcat e kalciumit mund të bashkëveprojnë me barnat për sëmundjet e zemrës, diabetin, epilepsinë.

– Doza e tepruar e vitaminës D mund të rezultojë në nivele të rrezikshme të larta të kalciumit.

– Doza e lartë e kalciumit mund të ndërhyjë me thithjen e mineraleve të tjera, si hekur dhe zink.

– Njerëzit me sëmundje të veshkave, probleme të zemrës, sarkoidosis, ose tumore të kockave nuk duhet absolutisht të marrin kalcium shtesë, por vetëm nëpërmejet ushqimit.

– Kalciumi në formë të shtojcave është i pasigurt për të rriturit dhe fëmijët. Shmangni marrjen e tyre në formë të shtojcave dhe plotësoni nevojat e kalciumit vetëm duke konsumuar ushqime të pasura me kalcium.