Plakje e përshpejtuar dhe kancere sekondare – Hulumtimi zbulon rreziqe të reja të Kimioterapisë

Hulumtimet tregojnë se kimioterapia mund të shkaktojë dëmtime gjenetike ekuivalente me dekada plakjeje, me qelizat e një fëmije që i ngjajnë atyre të një 80-vjeçari pas trajtimit.

Barnat e kimioterapisë si agjentët me bazë platini shkaktojnë prishje të rënda dhe të pakthyeshme të ADN-së, duke rritur rreziqet e përjetshme të kancereve sekondare, sëmundjeve të zemrës dhe demencës.

Ndërsa disa agjentë kimioterapie (p.sh., ciklofosfamidi) janë më pak dëmtues dhe të tjerë (p.sh., melfalani, prokarbazina) paraqesin rreziqe më të larta, efektet e tyre megjithatë sugjerojnë nevojën për plane trajtimi të personalizuara.

Terapitë natyrale nxiten të zëvendësojnë ose plotësojnë kimioterapinë, duke minimizuar dëmin ndaj qelizave të shëndetshme gjatë trajtimit të kancerit.

Efektet afatgjata të kimioterapisë – veçanërisht tek pacientët pediatrikë – nxjerrin në pah nevojën urgjente për të balancuar mbijetesën me rreziqet e ardhshme shëndetësore dhe për t’i dhënë përparësi mjekësisë natyrale.

Hulumtimet e fundit kanë zbuluar një efekt anësor shqetësues të kimioterapisë. Trajtimi mund të dëmtojë përgjithmonë qelizat e shëndetshme, të përshpejtojë plakjen dhe të rrisë rrezikun e kancereve sekondare.

Një studim i botuar në Nature Genetics zbuloi rreziqet e kësaj metode konvencionale të trajtimit të kancerit. Shkencëtarët nga Instituti Wellcome Sanger dhe Universiteti i Kembrixhit ekzaminuan mostra gjaku nga 23 pacientë që merrnin kimioterapi, duke filluar nga fëmijët deri te të rriturit e moshuar, dhe i krahasuan ato me grupe kontrolli të shëndetshme. Duke përdorur sekuencimin e avancuar të ADN-së, ata identifikuan nënshkrime të dallueshme mutacionale – modele unike të dëmtimit gjenetik – të lëna nga ilaçet e kimioterapisë.

Në një rast tronditës, një fëmijë trevjeçar i trajtuar për neuroblastomë (tumore që zhvillohen në qelizat nervore) kishte 10 herë më shumë mutacione në qelizat e gjakut sesa fëmijët e shëndetshëm të moshës së tij. Qelizat e tij dukeshin gjenetikisht më të vjetra se ato të një 80-vjeçari që nuk i ishte nënshtruar kurrë kimioterapisë.

Këto mutacione nuk zhduken thjesht – ato vazhdojnë për jetë, duke përgatitur potencialisht skenën për kriza shëndetësore në të ardhmen. Gjetjet e studimit shërbejnë si një kujtesë e fortë se ilaçet e dizajnuara për të kuruar gjithashtu mund të lënë dëme të qëndrueshme. Ato gjithashtu ngrenë pyetje urgjente në lidhje me balancimin e mbijetesës së menjëhershme me rreziqet shëndetësore afatgjata, duke e detyruar komunitetin mjekësor të përballet me pasojat e fshehura të kimioterapisë.

Kimioterapia funksionon duke sulmuar qelizat që ndahen me shpejtësi, një shenjë dalluese e kancerit. Por qelizat e shëndetshme – veçanërisht qelizat e gjakut dhe të palcës së kockave – gjithashtu ndahen shpejt, duke i bërë ato të ndjeshme ndaj dëmtimeve kolaterale. Studimi zbuloi gjithashtu se disa ilaçe kimioterapie, si agjentët me bazë platini dhe ilaçet alkiluese, shkaktojnë prishje të rënda të ADN-së që trupi lufton për t’i riparuar.

Me kalimin e kohës, këto qeliza të dëmtuara grumbullojnë mutacione, duke imituar procesin natyror të plakjes, por me një ritëm të përshpejtuar. Kjo plakje e parakohshme mund të shpjegojë pse të mbijetuarit nga kanceri shpesh përballen me rreziqe më të larta të sëmundjeve të zemrës, demencës dhe kancereve sekondare dekada pas trajtimit.

Shpëtim jete i supozuar sot, sëmundje vrasëse nesër

Sipas studimit, jo të gjithë agjentët e kimioterapisë shkaktojnë të njëjtin nivel dëmi. Megjithatë, këto ilaçe shkaktojnë më shumë dëm sesa dobi.

Ilaçe si melfalani dhe klorambucili – të përdorura për kanceret e palcës së kockave – ishin shumë më të dëmshme, të lidhura me rreziqe më të larta të kancereve sekondare. Prokarbazina, e përdorur dikur për limfomën Hodgkin tek fëmijët, u zbulua se ishte aq toksike saqë është braktisur kryesisht për shkak të rrezikut të lartë të infertilitetit dhe tumoreve dytësore malinje.

Autorët e studimit argumentojnë se këto gjetje duhet të përshpejtojnë kalimin drejt terapive të synuara dhe natyrale, të cilat sulmojnë qelizat kancerogjene më saktë duke kursyer indet e shëndetshme.

Dr. Daniel Landau, një onkolog që nuk është përfshirë në studim, vuri në dukje se ndërsa kimioterapia mbetet thelbësore për shumë lloje kanceri, fusha duhet t’i japë përparësi trajtimeve që nuk shkëmbejnë një sëmundje vdekjeprurëse me një tjetër.

Studimi nënvizon një realitet të dhimbshëm: Trajtimi i kancerit sot mund të vijë me koston e sëmundjeve kronike vrasëse nesër. Për pacientët pediatrikë, rreziqet janë veçanërisht të larta.

Fëmijët që mbijetojnë nga kanceri mund të përballen me dekada rreziqesh të larta shëndetësore, nga sëmundjet e zemrës deri te kanceret e reja, pasi qelizat e tyre mbajnë plagët e trajtimit. Autorët e studimit kërkojnë kërkime të mëtejshme se si kohëzgjatja e trajtimit, kombinimet e ilaçeve dhe faktorët gjenetikë ndikojnë në këto rezultate.

Zbulimi se kimioterapia mund t’i plakë qelizat para kohe dhe të shkaktojë kancere dytësore është një kujtesë e qartë e shpatës me dy tehe të mjekësisë konvencionale. Studimi shërben si një thirrje zgjimi: E ardhmja e trajtimit të kancerit duhet të përparësojë jo vetëm mbijetesën, por edhe cilësinë e jetës afatgjatë, dhe rruga për këtë nuk është veçse kthimi te mjekësia natyrale bimore.

🌿 Potenciali Antikancerogjen i Bimëve të Shkretëtirës në Mbështetje të Pacientëve me Sëmundje Malinje

Kufizimet e terapive konvencionale

Trajtimet konvencionale kundër neoplazive malinje – kimioterapia, radioterapia dhe kirurgjia – megjithëse janë baza e mjekësisë onkologjike moderne, shpesh kanë treguar kufizimet dhe dështimet e tyre, dhe i ekspozojnë pacientët ndaj efekteve anësore seriozedhe vuajtjeve të rënda: dëmtime të parikuperueshme të organeve jetike, mielosupresion, lodhje kronike dhe rënie të imunitetit. Pasojat janë përkeqësimi i shpejtë i gjendjes klinike, ulja e cilësisë së jetës së pacientit dhe shpejtimi e fundit tragjik.

Urtësia e natyrës dhe tradita mjekësore

Një thënie profetike na kujton:
“Zoti nuk ka zbritur ndonjë sëmundje në Tokë, veçse ka zbritur edhe ilaç për të. Disa e dinë, e disa nuk e dinë.” [1]

Kjo përputhet me gjetjet moderne, të cilat dëshmojnë se natyra përmban substanca bioaktive me vlera terapeutike të pazëvendësueshme [2]. Traditat mjekësore arabe kanë përdorur bimët e shkretëtirës për trajtime, dhe sot kërkimet farmakologjike po konfirmojnë këtë potencial [3].

Fuqia e bimëve të shkretëtirës

Në këtë kontekst, shkenca moderne po kthen gjithnjë e më shumë vëmendjen te burimet natyrore si alternativë apo si mbështetje e terapive ekzistuese. Tradita mjekësore e rajoneve arabe dëshmon prej shekujsh përdorimin e bimëve të shkretëtirës për qëllime shëruese, ndërsa studimet farmakologjike bashkëkohore po vërtetojnë këtë potencial.

Në kushtet ekstreme klimatike, këto bimë prodhojnë komponime mbrojtëse: flavonoide, alkaloide, terpenoide dhe polifenole, të cilat kanë treguar aktivitete të rëndësishme biologjike:

• Antioksiduese – neutralizojnë radikalet e lira dhe mbrojnë ADN-në [4].
• Antiinflamatore – reduktojnë prodhimin e citokinave inflamatore si TNF-α dhe IL-6 [5].
• Antikancerogjene – frenojnë proliferimin qelizor, nxisin apoptozën dhe pengojnë metastazimin [6,7].

Roli i Wild Arabic Herbs

Ekipi i Zbulimit dhe Zhvillimit i Wild Arabic Herbs është i përkushtuar në identifikimin, izolimin dhe formulimin e këtyre komponimeve nga bimët e shkretëtirës arabe, për t’i vënë ato në shërbim të pacientëve me gjendje malinje të rënda. Bazuar në të dhënat paraprake:

• Komponimet tregojnë efekt citotoksik selektiv mbi qelizat tumorale, duke kursyer qelizat e shëndetshme [6].
• Induktojnë apoptozë në qelizat kancerogjene [7].
• Frenojnë metastazimin duke bllokuar rrugët sinjalizuese qelizore [8].
• Stimulojnë imunitetin dhe rrisin kapacitetin rigjenerues të trupit [9].
• Shfaqin toksicitet të ulët, duke reduktuar rrezikun e efekteve anësore sistemike [10].

Një shpresë e re për pacientët

Studimet paraprake janë premtuese: bimët e shkretëtirës mund të shërbejnë si terapi plotësuese ose sinergjike me trajtimet ekzistuese, duke zbutur efektet anësore dhe duke përmirësuar cilësinë e jetës së pacientëve [11]. Kjo i jep dimension të ri fitoterapisë moderne dhe hap rrugën për zhvillimin e barnave inovative.

Në duart e ekspertëve, natyra e shkretëtirës shndërrohet në një aleat të fuqishëm të mjekësisë, duke ofruar jo vetëm shpresë, por edhe perspektiva konkrete për përballimin e njërës prej sfidave më të mëdha të kohës sonë – kancerin.