“Dieta, Ushqyerja dhe Kanceri”: Dekada të tëra kërkimesh ndriçojnë rrugën drejt parandalimit

Raporti i vitit 1980 i Këshillit Kombëtar të Kërkimeve krijoi një lidhje midis dietës dhe rrezikut të kancerit, duke theksuar periudhën e gjatë latente midis ekspozimeve dietike dhe zhvillimit të kancerit.

Marrja e lartë e yndyrës (veçanërisht mbi 30 përqind të kalorive totale) është e lidhur me rritjen e rrezikut të kancerit të gjirit, prostatës dhe atij kolorektal, ndërsa ushqimet e përpunuara (të kuruara me kripë, të tymosura) mund të përmbajnë kancerogjene.

Frutat, perimet dhe drithërat e plota shoqërohen me rrezik më të ulët të kancerit, me vitaminat A (beta-karoten) dhe C që tregojnë efekte të mundshme mbrojtëse.

Kancerogjenët natyralë (p.sh., aflatoksina) dhe aditivët ushqimorë (p.sh., sakarina) u ekzaminuan, megjithëse rreziqet njerëzore për shumë aditivë mbeten të paqarta.

Rekomandimet përfshijnë uljen e yndyrës, rritjen e ushqimeve me bazë bimore, kufizimin e alkoolit dhe mishrave të përpunuar dhe monitorimin e ndotësve të ushqimit – me përditësime të nevojshme ndërsa kërkimet evoluojnë.

Në një botë ku kanceri mbetet një nga sfidat më të frikshme shëndetësore, të kuptuarit e marrëdhënies së ndërlikuar midis dietës, të ushqyerit dhe rrezikut të kancerit është bërë një ndjekje kritike. Ky udhëtim zbulimesh filloi seriozisht në vitin 1980 kur Komiteti i Këshillit Kombëtar të Kërkimeve për Dietën, Ushqyerjen dhe Kancerin, i porositur nga Instituti Kombëtar i Kancerit, ndërmori një detyrë monumentale: të shqyrtonte provat shkencore se si zgjedhjet dietike ndikojnë në rrezikun e kancerit. Puna e tyre që atëherë ka siguruar një bazë për vendimmarrje të informuar, duke ofruar njohuri që vazhdojnë të kenë jehonë si tek studiuesit ashtu edhe tek publiku.

Përpjekjet e komitetit kulmuan në dy raporte të rëndësishme të cilat prodhuan librin e Këshillit Kombëtar të Kërkimeve “Dieta, Ushqyerja dhe Kanceri”. Raporti i parë paraqet udhëzime të përkohshme dietike bazuar në kuptimin ekzistues shkencor të lidhjes dietë-kancer. Raporti i dytë përshkruan drejtimet e ardhshme të kërkimit, duke nënvizuar natyrën dinamike të kësaj fushe studimi. Komiteti, i përbërë nga ekspertë në biokimi, epidemiologji, onkologji eksperimentale, të ushqyerit dhe toksikologjinë, u përball me sfidën e frikshme të sintetizimit të të dhënave të gjera dhe komplekse në rekomandime të zbatueshme.

Hetimi u përqendrua kryesisht në përbërësit ushqyes të dietës dhe marrëdhënien e tyre me kancerin. Duke pranuar gjerësinë e subjektit dhe ritmin e shpejtë të kërkimeve të reja, komiteti i drejtoi lexuesit drejt rishikimeve të tjera gjithëpërfshirëse mbi tema specifike si nitratet, nitritet, komponimet N-nitrozo dhe uji i pijshëm.

Një nga përfundimet më të rëndësishme nga raporti është theksi në periudhën e gjatë të latencës midis ekspozimit ndaj kancerogjenëve dhe fillimit të kancerit. Kjo thekson rëndësinë e zakoneve dietike në ndikimin e rrezikut të ardhshëm të kancerit. Analiza e komitetit e studimeve epidemiologjike, eksperimenteve në kafshë dhe testeve in vitro për toksicitetin gjenetik zbuloi këto njohuri kritike:

– Yndyra dietike dhe rreziku i kancerit: Provat sugjerojnë fuqimisht një lidhje midis konsumit të lartë të yndyrës dhe rritjes së rrezikut të kancerit, veçanërisht për kancerin e gjirit, prostatës dhe zorrës së trashë. Komiteti rekomandon kufizimin e marrjes totale të yndyrës në jo më shumë se 30 përqind të kalorive totale, duke theksuar reduktimin e yndyrnave të ngopura dhe të pangopura.

– Fuqia e ushqimeve me bazë bimore: Raporti nënvizon rolin mbrojtës të frutave, perimeve dhe produkteve të drithërave të plota. Këto ushqime janë të lidhura në mënyrë të zhdrejtë me incidencën e kancereve të ndryshme, duke sugjeruar që një dietë e pasur me ushqime me bazë bimore mund të zvogëlojë ndjeshëm rrezikun e kancerit.

– Substancat që gjenden natyrshëm: Komiteti shqyrtoi gjithashtu rolin e substancave që gjenden natyrshëm në ushqim, siç janë mikotoksinat. Aflatoksina, një hepatokancerogjen i fuqishëm, është një shqetësim i veçantë në pjesë të Afrikës dhe Azisë, megjithëse nivelet e ekspozimit në Shtetet e Bashkuara janë përgjithësisht të ulëta.

– Aditivët dhe ndotësit e ushqimit: U eksploruan gjithashtu efektet e mundshme kancerogjene të disa aditivëve dhe ndotësve të ushqimit. Për shembull, ndërsa doza të larta të sakarinës janë lidhur me kancerin e fshikëzës tek minjtë, provat për kancerogjenitetin tek njerëzit mbeten të paqarta.

– Vitaminat dhe mineralet: Raporti diskuton rolin e vitaminave dhe mineraleve, duke vënë në dukje se vitamina A dhe pararendësit e saj, si beta-karoteni, mund të ofrojnë njëfarë mbrojtjeje kundër kancerit. Në mënyrë të ngjashme, vitamina C është treguar se pengon formimin e komponimeve kancerogjene N-nitrozo. Megjithatë, komiteti këshillon kujdes me suplementet, pasi dozat e larta të disa vitaminave mund të jenë toksike.

Bazuar në provat aktuale, komiteti propozoi disa udhëzime të përkohshme dietike:

– Zvogëloni marrjen e yndyrës: Synoni për një konsum total të yndyrës jo më shumë se 30 përqind të kalorive totale.

– Rritni konsumin e frutave dhe perimeve: Përfshini një shumëllojshmëri frutash, perimesh dhe produktesh drithërash integrale në dietën tuaj të përditshme.

– Minimizoni konsumin e ushqimeve të kripura ose të tymosura: Këto ushqime mund të përmbajnë nivele më të larta të kancerogjenëve si hidrokarburet aromatike policiklike dhe komponimet N-nitrozo.

– Ndaloni konsumin e alkoolit: Marrja e alkoolit, veçanërisht kur kombinohet me pirjen e duhanit shoqërohet me një rrezik në rritje të kancerit të traktit të sipërm gastrointestinal dhe të frymëmarrjes.

– Monitorimi i ndotësve të ushqimit: Përpjekjet duhet të vazhdojnë për të minimizuar kontaminimin e ushqimeve me kancerogjenë nga çdo burim.

Komiteti theksoi nevojën për kërkime të vazhdueshme, duke sugjeruar që Instituti Kombëtar i Kancerit të rishikojë këto udhëzime dietike të paktën çdo pesë vjet. Kjo është thelbësore sepse kuptimi ynë i marrëdhënies dietë-kancer është vazhdimisht në zhvillim.

Si përfundim, ndërsa njerëzit mund të mos i kenë të gjitha përgjigjet, provat sugjerojnë fuqimisht se dieta luan një rol të rëndësishëm në rrezikun e kancerit. Duke bërë zgjedhje të informuara, të tilla si ulja e konsumit të yndyrës, ngrënia e më shumë frutave dhe perimeve dhe minimizimi i konsumit të ushqimeve të caktuara, njerëzit mund të ndërmarrin hapa proaktivë për të zvogëluar rrezikun e tyre. Ndërsa njerëzit vazhdojnë të mësojnë më shumë, të qëndruarit të informuar dhe të përshtatur në zgjedhjet e tyre dietike do të jetë çelësi për të promovuar shëndetin dhe mirëqenien afatgjatë.

Arsenali i Natyrës në luftën kundër Kancerit:

Bimët e Shkretëtirës në mbështetje të pacientëve me Gjendje të Rënda Malinje

Metodat konvencionale të trajtimit të malinjitetit (helmim me kimioterapi – djegie me rrezatim – prerje me bisturi) kanë vërtetuar dështimin e tyre total, madje efektet anësore dhe dëmet afatgjata që shkaktojnë këto metoda tek njeriu janë shkak i vuajtjeve të mëdha dhe përshpejtimit të vdekjes.

Por, “Krijuesi ynë Madhështor nuk ka zbritur ndonjë sëmundje në Tokë, veçse ka zbritur edhe ilaç për të, por që dikush e di, e dikush nuk e di.”

Dhe është e kuptueshme se mënyra e shërimit që Zoti ka krijuar për njerëzimin është ajo natyrale: me bimë të caktuara kurative, ushqim natyral dhe jetesë aktive.

Pikërisht kjo është edhe mënyra jonë e trajtimit të sumundjeve, ku vjen edhe roli i Ekipit të Zbulimit dhe Zhvillimit të Wild Arabic Herbs, për identifikimin dhe formulimin e bimëve të shkretëtirës arabe që janë më të fuqishmet në asgjësimin rrënjësor selektiv të qelizave malinje burimore dhe atyre metastazike, pa dëmtuar aspak qelizat e mira, indet apo ADN-në e trupit, por duke i stimuluar dhe përkrahur ato; dhe pa shkaktuar asnjë lloj dëmtimi apo efekti anësor, por duke përkrahur shëndetin dhe jetesën sa më cilësore të pacientit.