Truke të vogla që mund t’ju bëjnë më të zgjuar

 

Është e zakonshme të mendosh për inteligjencën si diçka me të cilën thjesht ke lindur.

Inteligjenca nuk është një tipar i caktuar. Është një aftësi e ndryshueshme, fleksibile për të mësuar dhe stimuluar trurin që mund të përmirësohet me kalimin e kohës. Çelësi është që të praktikoni zakonet e jetesës që mbështesin dhe mbrojnë trurin.

Praktikimi i disa zakoneve të jetesës mund të ndihmojë në përmirësimin e inteligjencës suaj të përgjithshme:

– Lexoni

Hulumtimet tregojnë se leximi mund të ndihmojë gjithashtu në rritjen e inteligjencës.

Sipas një përmbledhje të vitit 2015, leximi stimulon çdo pjesë të trurit, së bashku me lidhjet nervore midis tyre.

Kjo, sepse kërkon funksione të shumta njohëse, duke përfshirë:

– vëmendje

– parashikim

– memorie pune

– memorje ruajtëse afatgjatë

– arsyetim abstrakt

– të kuptuar

– përpunim vizual të shkronjave

Një studim i vitit 2013  përcaktoi gjithashtuse leximi rrit lidhjen midis rajoneve të trurit të përfshira me të kuptuarit. Ky efekt mund të zgjasë dy ditë pas leximit, duke sugjeruar përfitime afatgjata.

Fjala e parë që ka zbritur në kuran është: “Lexo!“

– Një dietë ‘e pastër’

Shmangia e disa ushqimeve të përpunuara mund të rrisë fuqinë e trurit. Një kërcënim i njohur për zemrën, yndyra trans (që gjendet në ushqime si margarina dhe biskotat) mund të ngatërrohet me kujtesën. Në një studim të prezantuar në një takim të Shoqatës Amerikane të Zemrës, studiuesit vlerësuan konsumin e yndyrës trans për rreth 1000 burra të shëndetshëm dhe u dhanë teste të kujtesës. Çdo gram shtesë i yndyrës trans të ngrënë në ditë ishte i lidhur me performancën më të dobët në provë.

– Kaloni më shumë kohë me fëmijët

Kalimi i kohës së duhur për të luajtur dhe argëtuar fëmijët mund ta mbajë mendjen të mprehtë, sipas një studimi. Prindërit që luajnë dhe kalojnë kohë me fëmijët  e tyre janë më të lumtur dhe më kreativ se prindërit që nuk e bëjnë këtë.

– Lista e gjërave për të bërë

Nivelet e lumturisë dhe besimit mund të ndihmojnë për të rritur inteligjencën. Duke bërë një listë të gjërave që keni për të bërë dhe duke kontrolluar gjërat pasi t’i keni përfunduar, bëheni më të zgjuar. Duke parë gjithçka që keni arritur gjatë ditës ndihmon për të rritur besimin dhe lumturinë.

– Provimi i gjërave të reja

Edhe nëse duket si një aktivitet i rastësishëm që nuk do t’ju sjellë dobi, aftësitë që mësoni mund të zbatohen në jetën tuaj të përditshme më vonë. Nëse ju jepet një mundësi për të mësuar një aftësi të re ose për të provuar diçka të rastit, gjithmonë merreni atë. Bërja e kësaj gjëje të thjeshtë do t’i ndihmojë trurit të dëshironi zakone më të mira.

– Reflektimi

Qëndrimi pas një dite të gjatë për të reflektuar në gjithçka që keni mësuar mund t’ju ndihmojë të bëheni më të zgjuar. Kjo do t’ju ndihmojë të de-stresoni dhe të rritni stimulimin mendor. Thjesht mendo për dhjetë minuta, shiko se ku të çon truri. Ky zakon 10-minutësh i përditshëm do t’ju bëjë më të zgjuar brenda natës.

– Përdorni dritë më të ndritshme

Është e vertetë! Përplasja e faktorit të zgjimit mund të jetë aq e thjeshtë sa ndezja e dritave. Në një studim të fundit nga Universiteti Shtetëror i Miçiganit, brejtësit e ekspozuar ndaj dritave të ndritshme treguan përmirësim të ndjeshëm të detyrave, ndërsa ata të ekspozuar ndaj dritave të zbehta humbën 30 përqind të kapacitetit në hipokampus, një rajon i trurit për të mësuar dhe kujtuar. Shumë njerëz nuk e kuptojnë ndikimin fizik aktual që drita mund të ketë në trupat e tyre. Duke u ekspozuar ndaj spektrave të veçanta të ndriçimit, ju në të vërtetë mund të rrisni vigjilencën mendore, fokusin dhe performancën njohëse.

– Shikoni natyrën

A është natyra ilaçi mrekulli i trurit tuaj? Thjesht mund të jetë, sipas hulumtimit që tregon se dalja në natyrë mund të të përmirësojë zgjidhjen krijuese të problemeve me 50 %. Kërkimi ka treguar se të qënit në natyrë rikthen qarqet e vëmendjes së varfëruar, gjë që përmirëson aftësinë për të qenë krijues dhe për të zgjidhur problemet. Kjo lejon që lëvorja paraballore – zona e trurit që është me të vërtetë e rëndësishme për të menduarit kritik, zgjidhjen e problemeve, vendimmarrjen, planifikimin strategjik dhe kontrollin e impulsit – të pushojë. Edhe nëse nuk keni kohë të dilni jashtë, një studim tjetër tregoi se thjesht vështrimi i fotove të natyrës rrit vëzhgimin e vëmendjes dhe aftësinë për të kryer detyra pa gabime. Bëni një shëtitje në park në orën tuaj të drekës, ose madje thjesht shikoni nga dritarja.

– Bëhuni aktiv fizikisht

Lëvizja e trupit ka përfitime njohëse dhe fizike. Një përmbledhje e hulumtimit tregoi se edhe vetëm një seancë ushtrimesh mund të çojë në ndryshime neurokimike që përmirësojnë funksionin ekzekutiv. Studimet kanë treguar që periudha të vogla ushtrimesh mund të rrisin kujtesën dhe të mësuarit, të cilat mund të vijnë si pasojë e rritjes së rrjedhës së oksigjenit në tru. Ushtrimi ndihmon gjithashtu për të rritur aftësinë e trupit për të hequr mbeturinat nga truri, të cilat mund të luftojnë kundër asaj ndjenje “të mjegullt” që filloni të merrni në mesditë.

– Merrni rrezet e diellit

Përveç përfitimeve të trurit nga natyra dhe ushtrimet, dalja jashtë mund të shtojë një përfitim tjetër në aftësitë njohëse: vitaminën D. Nivelet më të larta të “vitaminës së diellit”, e cila gjithashtu mund të konsumohet në qumësht dhe peshk, janë të lidhur me kujtesën, si dhe vëmendjen dhe shpejtësinë e përpunimit të informacionit. Në një studim mbi kafshët, konsumimi i vitaminës D çoi drejtpërdrejt në përmirësimin e performancës në kujtesën dhe detyrat e të mësuarit.

– Shkoni të flini herët

Ju tashmë e dini që truri është i mjegullt kur nuk bëni gjumë të mjaftueshëm, por a e dini se gjumi mund të ndihmojë në të vërtetë që truri të performojë më mirë? Studiuesit e Universitetit të Rochester zbuluan që kur fle, lëngu rreth qelizave të trurit largon proteinat e mbetjeve toksike që grumbullohen në tru kur je zgjuar. Gjumi i mirë është provuar se rrit vigjilencën, hapësirën e vëmendjes, aftësitë për zgjidhjen e problemeve dhe vendimmarrjen, shpejtësinë e të menduarit, arsyetimin logjik dhe kujtesën. Rekomandohen shtatë – nëntë orë gjumë për të rriturit.

– Merrni shënime të shkruara me dorë

Shikoni rreth takimit të zyrës ose sallës së leksioneve dhe me siguri do të gjeni shumë njerëz që mbajnë shënime në laptopë ose tableta – por mos kini frikë të hiqni lapsin dhe letrën e vjetër, sepse në të vërtetë mund t’ju ndihmojë të ruani më mirë informacionin. Sipas hulumtimit nga Princeton, mbajtësit e shënimeve të shkruara me dorë duhej të ishin më selektivë për ato që shkruanin, dhe ky përpunim shtesë i ndihmoi ata të kuptonin dhe të ruanin më mirë konceptet. Një përfitim tjetër: Shkrimi me dorë mund t’ju bëjë më produktiv.

– Përqendrimi në një gjë në të njëjtën kohë

Ju mund të krenoheni me aftësinë për të kryer shumë detyra – por kjo nuk do të thotë që jeni inteligjent. Në fakt, përpjekja për t’u përqëndruar në më shumë se një gjë në të njëjtën kohë mund të ulë aftësinë e trurit. Mbledhja e detyrave shkakton lodhje të trurit. Truri ynë është në gjendje të performojë më mirë nga pikëpamja njohëse kur nuk është i mbipeshkuar. Një studim i Stanfordit zbuloi se multitasking është më pak produktiv sesa të bësh një gjë të vetme në të njëjtën kohë – dhe ata që menduan se multitasking ndihmoi performancën e tyre në të vërtetë rezultuan më keq. Lëreni trurin të bëjë gjërat e veta pa e bërë atë të kalojë nga një detyrë në tjetrën. Dhe çaktivizoni njoftimet e telefonit tuaj – studiuesit e Stanfordit zbuluan se ndërprerja vazhdimisht me informacionin elektronik ndikoi negativisht në vëmendjen, kujtesën dhe aftësinë e përgjithshme për të përfunduar detyrën. Një hapësirë ​​e qetë e punës mund të ndihmojë gjithashtu. Nëse jeni mbërthyer në një det të zhurmshëm me kabina, merrni parasysh të vishni një palë kufje.

– Hani ushqime të pasura me lëndë ushqyese

Një mënyrë tjetër për të rritur shëndetin e trurit është të hani ushqime me lëndë ushqyese që mbështesin funksionin e trurit. Kjo përfshin ushqime të pasura me acide yndyrore omega-3, flavonoide dhe vitaminë K.

Acidet yndyrore omega-3 përfshijnë:

– peshk yndyror

– butakët

– alga deti

– fara liri

– avokado

– arra

Flavonoide

– Burime të pasura të flavonoideve përfshijnë:

– manaferrat

– çaj

– kakao

– fasule

– kokrra

Vitamina K

Kryesisht gjendet në zarzavatet me gjethe, të tilla si: lakër jeshile dhe spinaq.

– Vazhdoni të mësoni

Nëse dëshironi të rrisni inteligjencën, synoni të jeni student gjatë gjithë jetës. Një kohëzgjatje e arsimit është e lidhur me inteligjencën më të lartë, sipas një rishikimi të vitit 2018.

Një tjetër rishikim i vitit 2019 zbuloi se arsimimi i vazhdueshëm rrit gjithashtu funksionin njohës dhe mbron trurin.

Vazhdimi i arsimit nuk do të thotë që duhet të merrni një diplomë. Ti mund:

– të marrësh pjesë në leksione ose seminare

– fitosh një hob të ri

– të mësosh nje gjuhë të re

– të lexosh libra për një temë të re

Inteligjenca nuk ka të bëjë me të pasurit dituri më shumë se njerëzit e tjerë, por ka të bëjë me stimulimin e trurit, të qënit në gjendje të zgjidhni problemet dhe të mësoni gjëra të reja.

Duke qëndruar kurioz dhe duke ndjekur këshillat e përshkruara më sipër, ju mund të jeni në gjendje të rrisni shëndetin e trurit dhe të rrisni inteligjencën me kalimin e kohës.