Radioterapia; efektet anësore dhe dëmet që shkakton në trup

Radioterapia, ose terapia me rrezatim, është një term i përgjithshëm për trajtimin e kancerit dhe njihet me termin terapi me rreze X, shpesh e shkurtuar RT, RTX, XRT, ( rrezet X përfshijnë rrezet gama dhe grimcat alfa).

Radioterapia përdor tufat e rrezeve X me energji të lartë të cilat depërtojnë në trupin e njeriut nga jashtë (trajtim i jashtëm), ose rrezatimi mund të vijë nga brendësia e trupit nëpërmjet vendosjes së një burimi radioaktiv në brendësi të trupit (trajtim i brendshëm, Brakiterapi). Por ky trajtim dëmton indet normale, qelizat e shëndetëshme dhe shkakton dëmë të pariparueshme.

Radioterapia nuk mund të përdoret për të gjitha llojet e kancereve. Kanceret me metaztaza janë përgjithësisht të pashërueshme me terapi rrezatimi, sepse kjo do shkaktonte një vdekje të menjëhershme. Pas marrjes së rrezatimit, pacienti ndodhet në një gjëndje të rëndë.

Radioterapia u zbulua në vitin 1895 nga Ëilhelm Röntgen. Emil Grubbe ishte mjeku i parë që  përdori rrezet- x për të trajtuar kancerin, në vitin 1896. Para Luftës së Parë Botërore, të vetmet burime praktike të rrezatimit për radioterapi ishin ‘radium’, ‘emanation’, ‘gazi radonit, dhe ‘tub x-ray’.

Efektet anësore të Rrezatimit

– Shumica e efekteve anësore janë të pritshme dhe ndodhin pothuajse në të gjitha rastet, sepse ajo vret të gjitha qelizat, duke shkatërruar indet dhe qelizat e mira të trupit.

– Shoqërohet me komplikacione kardiovaskulare.

– Metastaza.

– Dëmtim të nyjeve limfatike.

– Mosfunksionim tiroid.

– Lodhje dha acarim të lëkurës.

– Dëmtim i sipërfaqes epiteliale. Varësisht nga zona ku trajtohet terapia me rrezatim, mund shkaktojë mukozë orale, faringu, në zorrë dhe uretër.

– Reaksione të lëkurës, skuqje të gjirit, prapa veshit dhe në ijë.

– Tharje dhe moselistacetet i lëkurës.

– Të përzier dhe të vjella të shpeshta.

– Plagë në gojë, stomak dhe fyt.

– Inflamacion dhe ënjtje.

– Vështirësi në frymëmarrje, kollë, ethe dhe gulçim.

– Dëmtim të enëve të gjakut dhe indëve lidhës.

– Fibrozë; indet të cilat kanë qënë të rrezatuara kanë tendencë të bëhen më pak elastike dhe me kalimin e kohës ndodh procesi fibrozë.

– Humbje e flokëve.

– Thatësi të gojës, syve, me kalimine kohës bëhen irrituese dhe rëndojnë cilësinë e jetesës së pacientit.

– Lymphedema, ënjtje të indeve, mund të rezultojë nga dëmtimi sistemit limfatik  gjatë terapisë me rrezatim.

– Acarim të fshikëzës dhe dhimbje.

– Kancer; rrezatimi është një shkak i mundshëm për zhvillimin e kancerit në organe të ndryshme në trup.

– Sëmundje të zemrës; Rrezatimi ka rrezik potencialisht të lartë për vdekje nga sëmundjet e zemrës.

– Humbje të kujtesës.

– Gjakderdhje e shoqëruar me diarre.

– Nëse merret në javët e para të shtazanisë, mund të shkaktojë leukemi dhe tumor tek fëmija.

– Përveç këtyre, makineritë e rrezatimit mund të shkaktojnë vdekje të menjëhershme nëse përdoren gabimisht ose jepet mbidozë. Nga viti 2005 deri në vitin 2010, në një spital në Misuri, 76 pacientë (me kancer në tru) gjetën vdekjen për shkak se pajisjet e reja të rrezatimit ishin ngritur gabimisht.

– Terapia me rrezatim mund të shkaktojë simptoma të ndryshme për burrat dhe gratë.

Për meshkujt

Probleme seksuale, impotencë, reduktim të aktivitetit të spermës dhe sterilitet.

Për femrat

Ndryshime në menstruacioneve, ndërprerje të menstruacioneve, menopauzë, kruarje vaginale, djegie, dhe tharje.

Kujdes

– Mos bëni asnjë rrezatim pa u informuar për efektet anësore.

– Rrezatimi nuk mund të trajtojë të gjitha llojet e kancereve .

– Rrezatimi nuk mund të përdoret për kanceret me metaztaza.

– Rrezatimi nuk duhet të përdoret gjatë shtazanisë.

– Kujdesuni për shëndetin tuaj duke iu përmbajtur një diete të shëndëtshme.

– Mos konsumo asnjë ëmbëltues artificial.

– Shmangni mishin e kuq.

– Shmangni pijet alkoolike dhe duhanin.

– Merrni vitaminë D në mënyrë natyrale, dielli është burimi i saj më i madh.

– Ruani peshë normale të trupit, për të shmangur shumë sëmundje, përfshi, kancerin, sëmundje të zemrës, Diabetin, celulitin, etj.

– Kujdesuni për shëndetin tuaj duke u ushtruar rrregullisht në ajër të pastër, në këtë mënyrë luftoni edhe stresin i cili është shkak për shumë sëmundje.

– Kujdesni për shëndetin tuaj duke u kuruar me mënyra natyrale, të cilat kanë treguar që janë pa efekte anësore dhe aspak të dëmshme.