Hekuri; Roli, Mungesa dhe Burimet

 

Hekuri është element kimik me simbolin Fe, dhe numër atomik 26.  Hekuri gjendet kryesisht në gjakun e njeriut (Sasia e hekurit në gjakun e njeriut do të mjaftonte për një gozhdë). Kur gjaku lidhet me oksigjenin merr ngjyrë të kuqe. Hekuri është materiali me i përdorshëm ne industri. Në furrnalta ai përpunohet dhe shndërrohet ne materiale te ndryshme.

Përfitimi dhe përpunimi i xeherorit të hekurit është bërë që në vitin 3000 p.e. s, në Egjipt. Hekuri është thelbësor për jetën e njerëzëve dhe kafshëve dhe hyn në përbërjen e hemoglobinës, si dhe për jetën e bimëve, sepse është një prej elemenëtve të nevojshëm për formimin e klorofilit.

Për rëndësinë e madhe që ka hekuri, Allahu i Madhëruar e ka përmëndur atë në Kuranin e Shenjtë, ku thotë: “Ne i çuam të dërguarit Tanë me prova të qarta dhe bashkë me ta zbritëm Librat (e shenjtë) dhe peshoren (e drejtësisë): që njerëzit të veprojnë drejt. Ne e zbritëm hekurin, në të cilin ka forcë dhe dobi të tjera për njerëzit, me qëllim që Allahu të njohë ata që e besojnë Atë dhe të dërguarit e Tij, pa e parë Atë. Me të vërtetë, Allahu është i Fortë dhe i Plotfuqishëm.” [Surja el Hadid – Hekuri, Ajeti 25].

Roli i hekurit në trupin e njeriut

Pa dyshim, problemet shëndetësore të njeriut në mbarë botën janë shkaktuar më shumë nga mungesa e hekurit se sa nga mungesa e çdo lënde tjetër ushqyese. Si i tillë, hekuri është një lëndë ushqyese shumë e rëndësishme për t’u kuptuar jo vetëm për studiuesit dhe specialistët dietist, por për të gjithë, pasi ne duhet të jemi të vetëdijshëm për të gjetur ekuilibrin e duhur të hekurit nga ushqimet tona.

– Hekuri transporton energji në inde.

– Mbështet metabolizmin e duhur për muskujt dhe organet e tjera të trupit.

– Ndihmon në prodhimin e qelizave të kuqe të gjakut.

– Forcon sistemin imun dhe ndihmon në funksioniet e mëlçisë.

– Parandalon sëmundjet autoimune.

– Lufton alergjitë dhe infeksionet.

– Ruan shëndetin e sistemit tretës.

– Parandalon defektet e lindjes tek fëmijët.

– Parandalon shenjat e plakjes.

– Parandalon humbjen e kujtesës dhe sëmundjen alzheimer.

– Forcon zemrën, normalizon rrahjet e zemrës.

– Ruan shëndetin e rruzave të kuqe të gjakut.

– Ruan trurin dhe zemrën nga goditjet.

– Parandalon ngrirjet dhe ngërcet.

– Forcon kockat, dhëmbët,  lëkurën, flokët dhe thonjtë.

– Largon lodhjen dhe plogështinë.

Mungesa e hekurit mund të shkaktojë

– Anemi

– Rrjedhje të tepërt menstruale.

– Dështim të fëmijës.

– Dobësi, dhimbje dhe mosfunksionim të muskujve.

– Lodhje të vazhdueshme, vështirësi në përqëndrim dhe funksionim të dobët të trurit.

– Vështirësi në frymëmarrje.

– Ngjyra e zbehtë e pazakontë e lëkurës.

– Thonj dhe flokë të brishtë.

– Infeksione të ndryshme dhe të shpeshta në trup.

– Ngjyrë të kuqe ose rozë e urinës.

– Rrahje të shpeshta dhe të forta të zemrës.

– Dhimbje koke, ankth dhe nervozisëm.

– Gjëndrat tiroinde nuk funksionojë në mënyrën e duhur.

– Sëmundje inflamatore të zorrëve.

Burimet më të pasura me hekur përfshijnë

– Perimet jeshile si spianqi dhe brokoli, janë më të njohurat për përmbajtje hekuri, po ashtu:

– Fasulet jeshile

– Rrënjë rrepash e panxhari

– Bizelet

– Patatja

– Majdanozi

– Asparagu

– Lakërishtet

– Shalqini

– Luleshtrydhja.

– Misri

– Lakra e kuqe

Bishtajoret e pasura me Hekur

– Të gjitha llojet e fasuleve

– Barbunjat / bishtajat

– Farat e Sojës

Farërat

– Fara Luledielli

– Fara Kungulli

Drithërat

– Orizi kaf

– Gruri

– Çereali

Produktet shtazore

– Mishi i pulës dhe gjeli i detit

– Mëlçitë

– Peshku salmon

– Kosi natyral

– Vezët.

Frutat e thata

– Bajamet

– Arrat.

– Kumbullat dhe kajsitë e thata.

– Hurmat arabe.

– Hurmat indiane.